Brtdku

Insigne	Tabula geographica
Nomen Latinum:	Colonia Agrippina
Nomen Theodiscum:	Köln
Nomina Latina alia:	Agrippina, Colonia, Ubiopolis, Colonia Claudia Ara Agrippinensium (CCAA), Ara Ubiorum, oppidum Ubiorum - tituli: Sancta Colonia Dei Gratia Romanae Ecclesiae Fidelis Filia, Colonia urbs Imperialis
Ecclesia cathedralis et pons ferriviarius
Indicia fundamentalia
Terra foederalis:	Rhenania Septentrionalis-Vestfalia
Provincia:	Colonia Agrippina
Circulus urbanus:	Colonia Agrippina
Coordinata geographica:	50° 56′ 33″ Sept., 6° 57′ 32″ Ort.
Altitudo:	37.5–118.04 supra mare
Area:	405.15 km²
Numerus incolarum:	1'024'373 (tempus 2012-12-31)
Coniunctio communium cum:	communibus quae sunt haec: * Liverpula (Anglia), ab 1952 Esch-sur-Alzette (Luxemburgum), ab 1958 Insula (Francia), ab 1958 Leodicum (Belgia), ab 1958 Roterodamum (Nederlandia), ab 1958 Taurinum (Italia), ab 1958 Kyotum (Iaponia), ab 1963 Tunes (Tunesia), ab 1964 Aboa (Finnia), ab 1967 Nova Colonia, (Berolinum) ab 1967 Colosvaria (Romania), ab 1976 Tel Aviv (Israel), ab 1979 Barcelona (Hispania), ab 1984 Pecinum (Sina), ab 1987 Thessalonica (Graecia), ab 1988 Corcagia (Hibernia), ab 1988 Corintum/El Realejo (Nicaragua), ab 1988 Indianapolis (CFA), ab 1988 Volgogradum (Russia), ab 1988 Treptovium-Coepenicium (Berolinum), ab 1990 Katovicum (Polonia), ab 1991 Bethleem (Palaestina), ab 1996 Constantinopolis (Turcia), ab 1997
Numerus cursualis:	50441–51149
Praefixum telephonicum:	02 21 0 22 03 (Porz vico Poll excluso) 0 22 32 (Meschenich) 0 22 33 (Hochkirchen, Rondorf) 0 22 34 (Lövenich, Weiden, Marsdorf) 0 22 36 (Godorf, Hahnwald, Immendorf, area fabricationis Rodenkirchen, Sürth, Weiß)
Nota autocineti:	K
Nota magistratus communalis:	05 3 15 000
UN/LOCODE:	DE CGN
NUTS-Regio:	DEA23
Ordo urbis partium:	9 regiones cum 86 partibus
Inscriptio cursualis magistratus:	Rathaus 50667 Köln
Pagina interretialis:	www.stadt-koeln.de
Res politicae
Magistra civium superior:	Henriette Reker (sine partibus)

Colonia Agrippina^[1] (Germanice Köln; sermone loci Kölle) est civitas pervetusta in Germania ad flumen Rhenum sita, cuius nomen plenum est Colonia Claudia Ara Agrippinensium. Ut hoc nomen indicat, condita est a Romanis, et ius titulusque coloniae civium Romanorum ei data sunt. Hodie est caput Archidioecesis Coloniensis Ecclesiae Catholicae Romanae. Patroni sancti urbis sunt tres magi: Caspar, Melchior, Balthasar. Urbs numero incolarum est quarta Germaniae.

Res gestae |

Colonia (infra) et Divitia transrhenana (supra) circiter anno 1600

Colonia anno 50 condita est; iam primum autem locus ab Ubiis incolebatur, et nomine Oppidi Ubiorum notus est. Qui homines erant gens Germanorum Romanis amica. Post coloniam conditam, caput provinciae Germaniae inferioris facta est, maiorque compitum Limitis Germanici. Nata est ibi Agrippina, Neronis mater, anno 15 aut 16. Pons Romanus super flumen Rhenum saeculo quarto constructus est. Colonia usque ad quintum saeculum Romanica fuit; anno autem 456 dux Aegidius quodam Coloniam Francis cedere debuit.

Unus ex magnis aedificiis apud Coloniam Agrippinam fuit aquaeductus Arduennus, qui aquam a silvae Arduennae parte ad orientem spectante, quae nunc Eifla appellatur, usque ad fontes puteosque urbis deducebat.

Colonia Medio Aevo locus maximi momenti erat, nam episcopus Rainaldus de Dassel Trium Regum ossa illuc portavit, qua de causa multi viatores in locum sacrum immigrant. Usque ad hunc diem, multi Christiani urbem visitant ad ossa veneranda. Iam tempore Romanorum Colonia erat sedes episcopalis. Anno 1388 hic universitas primo constituta est.

Die 14 Novembris 1899 in urbis parte vulgo "Ehrenfeld" (honoris campus) nuncupata, Augustus Horch (*12 Octobris 1868, †3 Februarii 1951), inventor rerum autocineticarum coepit autocinetorum rationem instituere et ea conficere. Autocinetis nomina "Horch" et "Audi" dedit. Verbum enim Theodiscum "horch!" Latine "audi!" dicere vult.

Inter secundum bellum mundanum aëroplana Britannica et Americana urbem valde deleverunt: primum die 30 Maii 1942 Britannici magnum numerum bombarum in urbem deiecerunt.

Coloniae anno 2005 Dies Iuvenum Totius Orbis a papa Benedicto XVI, magno concursu cardinalium et episcoporum facto, coram circa unum millionem fidelium solemniter celebrati sunt.

Commeatus |

Ferrivia strataria

Urbis commeatus publicus constat ex ferriviis rapidis lineae 6, 9 ad 13 et urbanis (Stadtbahn), ferriviis stratariis et laophoris. Ferriviae stratariae nonnumquam subterraneae sunt, his in locis stationes earum habent signum "U", alibi usitatum, ut subterraneum proprium designet.

Agrippina colonia cum Bonna coniuncta est linea Rhenana riparia (vel 16) et linea promunturia (vel 18). Cum Dusseldorpio et regione Rurana Ferriviae Rapidae coniuncta est lineis 6 et 11.

Immediate iuxta ecclesiam cathedralem statio vocata Statio ferriviaria principalis stat, constructa a regibus Borussianis de stirpe Zolnerorum, quorum nomen imperio amisso restat ponti ferriviario grandi proximo. Ille templo christiano similis velut templum novi imperii et aetatis constructus est. Urbs cum illo octo pontes trans Rhenum ducentes habet, quorum duo ferriviis solis, alii duo viis vehicularibus modo patent.

Una cum Bonna urbe foederali aeroportum habet nomine Coloniensem et Bonnensem. Ferriviae urbanae rapidae linea 12 coniungit Coloniam et illum aeroportum.

Sunt multae quoque aliae lineae ferriviariae rapidae regionales et interurbanae rapidissimae, quarum una, exempli gratia, in urbem Lutetiam tendit.

Vita coloniensis |

Corona poculorum vitreorum cervisia Coloniensi plenorum

Coloniae cervisia sui generis coquitur, a Coloniensibus dialecto eorum Kölsch nuncupata. E contrario in urbe aemulatrici Dusseldorpio cervisia "alta" ut aiunt vel Germanice "Alt" braxatur. Nomen a modo fermentationis orietur, quae Germanice "obergärig" (id est: in alto fermentans) appellatur.

Dies lunae rabidus ut dicitur vel secundum hodiernam populi etymologiam dies lunae rosarum est vertex carnelevarii Coloniae. Haec dies est paenultimus ante diem quartam cinerum, initium quadragesimae.

Geographia |

Dextra in Rheni ripa civitas Divitia sita est, quae anno 1888 pars Coloniae facta est. Haec transrhenanum latus ab indigenis vulgo "schäl Sick" vocatur.

Apud urbem insula in flumine erat ubi primus portus Coloniae fuit.

Urbs in octaginta sex regiones divisa est, vide: Regiones Coloniae Agrippinae.

Institutiones |

Musea |

Museum Romano-Germanicum iuxta ecclesiam cathedralem et prope stationem ferriviae situm est. Pars etiam anticae viae ibi est.

Alia Musea:

• Museum Ludovici (Colonia Agrippina)


• Museum Wallraf-Richartz


• Museum Civitatis Coloniae Agrippinae


• Museum Dioecesis archiepiscopalis Coloniae Agrippinae


• Museum Artis Asiae orientalis (Colonia Agrippina)


• Museum Schnütgen

Archiva |

Archivum Civitatis Coloniae Agrippinae maximus archivum urbis Europae septentrionalis est. Die 3 Martii 2009 propter constructionem ferriviae subterraneae domus archivi collapsus est.^[2]

Religio |

Ecclesia catholica |

Arca aurea trium Magorum in ecclesia cathedrali Coloniae Agrippinae

Colonia est sedes archiepiscopalis nomine Archidioecesis Coloniensis. Praesens archiepiscopus ex anno 2015 cardinalis Rainerius Maria Woelki est.

Ecclesia archiepiscopi est Ecclesia cathedralis Sancti Petri Coloniensis.^[3]

Die 23 Iulii 1164 ab archiepiscopo Rainoldo de Dassel cancellario regio reliquiae trium regum sanctorum ab urbe Mediolano in ecclesiam urbis Coloniae Agrippinae translatae sunt, unde maior peregrinatio christianorum ad hanc ecclesiam et illos patronos urbis orta est.^[4]

Notae sunt incolis hospitibusque urbis etiam Duodecim Ecclesiae Romanicae Colonienses mediaevales. A saeculo duodecimo usque ad quintum decimum maximi momenti erant Coloniae, qui in loca sacra veniebant, ut animas melius ad caelum sustulerint. Aedes autem trium regum sacrorum maxime certo petebatur.

Basilicae catholicae Colonienses |

Inter basilicas parochiales Coloniae Agrippinae maiores sunt:^[5][6]

• 
  Ecclesia Sanctae Ursulae (vide: Ursulam Coloniensem; aedificium Romanicum)^[7]
  


• Ecclesia Sancti Martini
  


• Basilica Sancti Cuniberti (aedificium Romanicum)^[8]
  


• Basilica Sanctorum Apostolorum (aedificium Romanicum)^[9]
  


• Basilica Sanctae Caeciliae (aedificium Romanicum)^[10]
  


• Basilica Sancti Georgii (aedificium Romanicum)^[11]
  


• Ecclesia Sancti Gereonis (aedificium Romanicum)


• Sancta Maria in Lyskirchen, etiam ecclesia nautarum vocata (aedificium Romanicum)


• Sancta Maria Capitolinensis


• Basilica Sancti Martini maior (aedificium Romanicum)


• Basilica Sancti Severini (aedificium Romanicum) ^[12]
  


• Ecclesia Sancti Pantaleoni (aedificium Romanicum) ^[13]
  


• Ecclesia Sanctae Mariae callis cupri^[14]
  


• Basilica Nativitatis Sanctae Mariae

Ecclesia evangelica |

Saeculo 16 Coloniae quattuor communitates reformatorum fuerunt. Ab anno 1802 ecclesiae evangelicae cura religionis in urbe Colonia Agrippina concessa fuit. Primus parochus evangelicus Coloniae fuit Christianus Gottlibus Bruch. Anno 1860 aedificium Ecclesiae evangelicae Sancti Trinitatis constructum est.^[15]

Communitas Iudaeorum |

Iudaei iam saeculo 4 in urbe habitabant. Haec prima communitas Iudaeica ad septentrionem montium Alpium erat.^[16]

Religio islamica |

Coloniae musulmani nunc meschitam centralem instituunt.

Aedificia |

• 
  Colonius, turris televisionis


• Pollonius

Cives praeclari |

Aetas antiqua |

• 
  Agrippina minor (15 p.C.n. - 59)

Nati |

• 
  Ioannes Hulsman (circa 1610 - 1649), pictor


• 
  Iacobus Offenbach (1819 - 1880), compositor


• 
  Maximus Bruch (1838 - 1918), compositor


• 
  Augustus Bebel (1840 - 1913), homo politicus factionis SPD
  


• 
  Gulielmus Leibl, (1844 - 1900), pictor


• 
  Carolus Bosch (1874 - 1914), chemicus, praemio Nobeliano lauratus


• 
  Conradus Adenauer (1876 - 1967), magister civium civitatis patriae et cancellarius Germanicus


• 
  Gulielmus Millowitsch (1909 - 1999), comoedus


• 
  Ioannes Katzer (1919 - 1996), vir publicus factionis CDU
  


• 
  Henricus Böll (1917 - 1985), scriptor


• 
  Helmut Kickton (*1956), organista


• 
  Franciscus Schätzing (*1957), scriptor


• 
  Alexander Comes Lambsdorff (*1966), vir publicus

Mortui |

• 
  Hartlevus de Marca -1390, primus rector universitatis studii Coloniensis
  


• 
  Ioannes Katzer (1919 - 1996), vir publicus factionis CDU
  


• 
  Gulielmus Millowitsch (1909 - 1999), comoedus


• 
  Ioannes-Georgius Wischnewski (1922 - 2005), vir publicus factionis SPD
  


• 
  Guido Westerwelle (1961 - 2016), vir publicus factionis FDP
  

Pinacotheca |

Moderna |

• 
  

  

  
  

  
  

  Deversorium "Excelsior"
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ecclesia Cathedralis Coloniae
  

  
  

  
  

• 
  

  

  
  

  
  

  Ecclesia Cathedralis Coloniae
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Ecclesia Cathedralis Coloniae
  

  
  

  
  

Romana |

• 
  

  

  
  

  
  

  Legionarius in museo Romano Germanico
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Sepulcrum Poblicii anno 40
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Sepulcrum Iulii Bacci exeunte I saeculo
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Templum Capitolinum
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Cloaca
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Colonia Romana, a dextra trans Rhenum Divitia
  

  
  

  
  

Latinalia |

• 
  

  

  
  

  
  

  Inscriptio Latina simulacri saxi altissimi cathedralis
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Sanctus Michael—QUIS UT DEUS
  

  
  

  
  

Nexus interni

• Ara Victoriae Coloniae Claudiae Arae Agrippinensium


• Trifolium Coloniense

Notae |

Bibliographia |

• Hugo Borger, Frank Günter Zehnder: Köln. Die Stadt als Kunstwerk. Stadtansichten vom 15. bis 20. Jahrhundert. Greven, Coloniae 1982, ISBN 3-7743-0181-6.


• Reinhard Matz und Wolfgang Vollmer: Köln nach dem Krieg. Leben Kultur Stadt 1950–1990, Greven, Coloniae 2014, ISBN 978-3-7743-0628-8.


• Jürgen Wilhelm: Das große Köln-Lexikon. Greven, Coloniae 2005, ISBN 3-7743-0355-X.


• Ulrich Soénius, Jürgen Wilhelm (ed.): Kölner Personen-Lexikon. Greven, Köln 2007, ISBN 978-3-7743-0400-0.Coloniae


• Dorothea Wiktorin (ed.): Köln, der historisch- topographische Atlas. Coloniae 2001, ISBN 3-89705-229-6.


• Erich Keyser (ed.): Rheinisches Städtebuch. Band III 3. Teilband aus Deutsches Städtebuch. Handbuch städtischer Geschichte. Im Auftrage der Arbeitsgemeinschaft der historischen Kommissionen und mit Unterstützung des Deutschen Städtetages, des Deutschen Städtebundes und des Deutschen Gemeindetages. Stutgardii 1956.


• Helmut Signon, Klaus Schmidt: Alle Straßen führen durch Köln. Coloniae 2006, ISBN 3-7743-0379-7.


• Ansgar Bach: Literarisches Köln. 80 Autoren – Wohnorte, Wirken und Werke. Berolini 2002, ISBN 3-931911-23-3.


• Uwe Schwarz: Köln und sein Umland in alten Karten. Von der Eifelkarte zur Generalstabskarte (1550 bis 1897). Coloniae 2005, ISBN 3-89705-343-8.


• Rüdiger Schünemann-Steffen: Kölner Straßennamen-Lexikon, Jörg Rüshü Selbstverlag, Coloniae 1999, ³/2013


• Gerhard Curdes, Markus Ulrich: Die Entwicklung des Kölner Stadtraumes. Der Einfluss von Leitbildern und Innovationen auf die Form der Stadt. Trmoniae 1997, ISBN 3-929797-36-4.


• Werner Eck: Köln in römischer Zeit. Geschichte einer Stadt im Rahmen des Imperium Romanum. Coloniae 2004, ISBN 3-7743-0357-6.


• Hiltrud Kier: Kleine Kunstgeschichte Kölns. Monachii 2001, ISBN 3-406-47170-6.


• Martin Rüther: Köln im Zweiten Weltkrieg. Alltag und Erfahrungen zwischen 1939 und 1945. Coloniae 2005, ISBN 3-89705-407-8.


• Christian Schuh: Kölns 85 Stadtteile. Geschichte, Daten, Fakten, Namen. Von A wie Altstadt bis Z wie Zündorf. Coloniae 2003, ISBN 3-89705-278-4.


• Arnold Stelzmann, Robert Frohn: Illustrierte Geschichte der Stadt Köln. Coloniae 1990, ISBN 3-7616-0973-6 (1. Auflage 1958).


• Maik Kopleck, Gregory Piatkowski: Von der Colonia Agrippina bis zum „Deutschen Herbst“. Dusseldorpii 2008, ISBN 978-988-99780-4-4.


• Dieter Luippold, Achim Bourmer et. al.: Köln. Baedeker, Ostfildern 2007, ISBN 978-3-8297-1131-9.


• Martin Stankowski: Darum ist es am Rhein so schön. Vom Kölner Dom zur Loreley. Der andere Reiseführer. Kiepenheuer & Witsch, Coloniae 2009, ISBN 978-3-462-04107-1.


• Christian Bartz: Köln im Dreißigjährigen Krieg. Die Politik des Rates der Stadt (1618–1635). Vorwiegend anhand der Ratsprotokolle im Historischen Archiv der Stadt Köln. Francofurti 2005.


• Carl Dietmar, Werner Jung: Kleine illustrierte Geschichte der Stadt Köln. Coloniae 2009, ISBN 978-3-7616-2226-1.


• Carl Dietmar und Werner Jung: Köln. Die große Stadtgeschichte, Assindiae 2015, ISBN 978-3-8375-1487-2.


• Horst Matzerath: Köln in der Zeit des Nationalsozialismus 1933–1945. Coloniae 2009, ISBN 978-3-7743-0429-1.


• Klaus Müller: Köln von der französischen zur preußischen Herrschaft, 1794–1815. Coloniae 2005, ISBN 3-7743-0375-4.


• Hugo Borger, Frank Günter Zehnder: Köln. Die Stadt als Kunstwerk. Stadtansichten vom 15. bis 20. Jahrhundert. Coloniae 1982, ISBN 3-7743-0181-6.


• Alexander Kierdorf (ed.): Köln. Ein Architekturführer. Architectural Guide to Cologne. Berolini 1999, ISBN 3-496-01181-5.


• Werner Schäfke: Kölns romanische Kirchen. Architektur, Kunst, Geschichte. Coloniae 2004, ISBN 3-89705-321-7.


• Hermann Rheindorf: Chronik der Kölner Rheinbrücken. DVD, ISBN 3-9813237-4-2, 2010.

Nexus externi |

Vicimedia Communia plura habent quae ad Coloniam Agrippinam spectant.

Lege Κολωνία ("Colonia Agrippina") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam

• 
  Pagina domestica musei Romano-Germanici Theodisce et Anglice
  

Coloniae Agrippinae circuli

Innenstadt |
Rodenkirchen |
Lindenthal |
Ehrenfeld |
Nippes |
Chorweiler |
Porz |
Kalk |
Mülheim

Urbes Romanae in Germania hodierna

Aquae · Aquisgranum · Augusta Treverorum · Augusta Vindelicorum · Augusta Treverorum · Aquae Mattiacae · Arae Flaviae · Batavia Bavariae · Bonna · Cambodunum · Colonia Agrippina · Canstadium · Confluentes · Divitia · Moguntiacum · Novaesium · Noviomagus · Ratisbona · Spira · Sumelocenna · Castra Vetera